Forum Karawany

delicja

czy to dobry pomysł by pochwalić się walorami swojej miejscowości rodzinnej

delicja

POŁOŻENIE I RYS HISTORYCZNY

Charakterystyka Gminy Jedlina Zdrój

Powierzchnia: 17,5 km2
liczba mieszkańców: 5.390

Jedlina Zdrój jest miejscowością uzdrowiskową położoną na wysokości ok. 500 m.n.p.m. w malowniczej dolinie pomiędzy zalesionymi wzgórzami Kobieli i Rzepiska leżącym w pasmach Gór Wałbrzyskich i Sowich, na południowym zachodzie Województwa Dolnośląskiego.

Pierwsze wzmianki o Jedlinie pochodzą z XII wieku. Była to wówczas osada drwali należąca do dóbr Księcia Świdnickiego, Bolka I. Teren ten był gęsto porośnięty wspaniałymi lasami jodłowymi (stąd dzisiejsza nazwa). Przez wiele stuleci pozyskiwanie drewna oraz rozwijające się tkactwo było jedynym źródłem pracy i zarobkowania tutejszej ludności.

W XVI wieku zostały odkryte źródła wody mineralnej i jej leczniczych właściwości. Zainteresowało to austriackiego generała von Seher-Thoss, który odkupił źródło wraz z gruntem od właściciela. Obszar wokół źródła obcementował, wyłączył ze wsi i nazwał go imieniem swojej żony Charlottenbrunn (czyli źródło Charlotty). Nazwa ta przetrwała do roku 1945 i została później zmieniona na Jedlinę Zdrój w oparciu o dawną nazwę niemiecką wsi - Tannehausen (Tanne-jodła). Od 1723 roku datują się początki działalności uzdrowiskowej i turystycznej w mieście. Stopniowo miejscowość rozwija się, by na początku XX wieku stać się bardzo popularnym uzdrowiskiem. Oprócz tkactwa uzupełnieniem działalności uzdrowiskowej była rozwijająca się turystyka i rekreacja na bazie istniejących obiektów pensjonatowych, usługowych i handlowych oraz dość wysokorozwiniętej infrastruktury technicznej. Co roku przybywa tu kuracjuszy przede wszystkim na leczenie piciem wody mineralnej podczas gorących kąpieli. Stopniowo metody leczenia zmieniają się, picie wody zostało ograniczone do konkretnych wskazań. Jedlina jako pierwsze z uzdrowisk śląskich wprowadza kurację mleczną. W tym celu sprowadza się kozy i owce, które mają urozmaicić menu. Wspomagajaco i dla urody stosuje się kąpiele z użyciem mleka.

Uzdrowisko buduje specjalny pawilon - szwajcarkę, zakłada przy nim ogród botaniczny i gromadzi zbiory geologiczne. W 1863 roku powstaje Park Zdrojowy, w muszli koncertowej odbywają się występy orkiestry zdrojowej. W latach 1861-1864 właścicielem Jedliny zostaje bogaty fabrykant porcelany w Wałbrzychu, Kriester i rozpoczyna gruntowną przebudowę uzdrowiska. Wybudował on gmach sanatorium i halę spacerową oraz nowocześnie obudował źródła. W 1884r. uzdrowisko kupiła gmina. Cieszy się ono w tym czasie dużą popularnością zwłaszcza wśród średniozamożnego mieszczaństwa. Pobyt w Jedlinie następcy tronu, późniejszego cesarza niemieckiego Fryderyka Wilhelma sprawił, że Jedlina stała się uzdrowiskiem modnym. Kolejne lata przyniosły dalszy rozwój uzdrowiska, funkcjonowało tu 6 hoteli oraz 30 pensjonatów o łącznej liczbie 513 łóżek, dodatkowo istniały kwatery prywatne i w czasach świetności uzdrowisko mogło gościć jednorazowo 600 kuracjuszy.

II wojna światowa przyczyniła się do upadku uzdrowiska, które na blisko 20 lat zaniechało działalności. Po wyzwoleniu sanatorium zostało zajęto na potrzeby Czerwonej Armii, a dawne hotele i pensjonaty przejął częściowo Fundusz Wczasów Pracowniczych, częściowo zaś przejęły je zakłady na kolonie letnie. Ówczesny okres nie sprzyjał działalności uzdrowiskowej. Sanatorium nieużytkowane i pozbawione normalnej konserwacji bieżącej podupadło. Dopiero w 1962 roku wznowiło działalność, tym razem jako oddział uzdrowiska Szczawna Zdroju. Ponownie otworzyły swe podwoje nieczynne od lat domy zdrojowe. Przeprowadzono kapitalne remonty budynków sanatoryjnych, przebudowano zakład przyrodo-leczniczy i wyposażono go w nowoczesną aparaturę zabiegową. wczasy wypoczynkowe zamieniono na całoroczne wczasy lecznicze. Od 1999 roku Przedsiębiorstwo Państwowe Uzdrowisko Szczawno-Jedlina przekształciło się w spółkę p.n. "Uzdrowisko Szczawno-Jedlina" S.A.

Współcześnie Jedlina Zdrój nadal posiada status uzdrowiska. Teren gminy zajmuje ok. 17,5 km2 i leży w głęboko wciętej dolinie rzeki Bystrzycy oraz szerokiej dolinie rzeki Jedlinki. Charakteryzuje się silnie urozmaiconą rzeźbą terenu o dużej różnicy wysokości (średnio 450m), znacznym zróżnicowaniem spadków stoków oraz dużym zalesieniem. Są to lasy mieszane górskie i bory mieszane górskie (głównie świerk, buk, sosna, dąb i brzoza).

Obecnie w uzdrowisku leczone są choroby układu oddechowego tj. dychawica oskrzelowa, przewlekłe nieżyty dróg oddechowych, pylica płuc, przewlekłe zapalenia zatok. Z prowadzonych zabiegów stosuje się kąpiele w wodach leczniczych, hydroterapię (wodolecznictwo) inhalację, gimnastykę leczniczą, kuracje polegające na piciu wody. Oprócz dodatniego wpływu leczenia sanatoryjnego korzystne działanie ma równiez terapia psychiczna to jest spokój i kojąca cisza oraz warunki krajobrazowe i klimatyczne Jedliny Zdroju oraz okolic. Do uzdrowiska przylegają parki z okazami starych buków, lip i modrzewi, przechodzące następnie w zespoły leśne. Jedlina Zdrój do czasu ponownego ujęcia własnych źródeł używa do kuracji pitnej wód mineralnych dowożonych ze Szczawna Zdroju.

delicja

WALORY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE

Gmina jako miejscowość uzdrowiskowa wiąże swoje perspektywy z rozwojem turystyki z istotną rolą agroturystyki oraz rekreacji i wypoczynku. Rozwój ten odbywałby się w ścisłej symbiozie z działalnościa uzdrowiskowo-sanatoryjną. W mieście znajdują się obiekty pozwalające na uprawianie sportu i różnych form rekreacji, wśród z nich są m.in. stadion sportowy, kort tenisowy, boisko do gry w boule, wyciąg narciarski, scieżki rowerowe, biblioteka, Centrum Kutury, w którym znajduje się sala teatralno-audiowizualno-sportowa, bilard, siłownia oraz kręgielnia i szachy polowe.

Ważną rolę w aktywizowaniu turystyki spełniają liczne zabytki kultury świeckiej i religijnej. Wykaz zabytków architektury i budownictwa na terenie gminy Jedlina Zdrój obejmuje 150 pozycji. Do najważniejszych i najchętniej odwiedzanych zalicza się:

Plac Zdrojowy z Domem Zdrojowym - mur zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku z inicjatywy włascicielki uzdrowiska, rodziny von Seher-Thoss, od 1836r. przebudowywany i licznie modernizowany. Na piętrze znajdowały się pokoje gościnne i salony. Dziś odbywają się tam zabiegi inhalacyjne.

Uzdrowiskowy Szlak Spacerowy przebiegający przez atrakcyjniejsze tereny i obiekty w mieście, tj. Centrum uzdrowiska, Centrum Kultury, tereny parku i zieleni urządzonej, zabytkowa aleja z unikatowymi okazami drzewostanu i zabytkową kapliczką N.M.P. z kamieni wapiennych, punkty widokowe na panoramę Gór Sowich i Wałbrzyskich, naturalne źródła wody mineralnej "Scharlotta", tereny rekreacyjno-sportowe z wyciągiem narciarskim "Karolinka", promenadą spacerową i boiskiem sportowym.

Zabytkowy Kościół Ewangelicki w otoczeniu cmentarza - wzniesiony w latach 1861-1863 jako bazylika w stylu architektury berlińskiej inspirowanej włoską architekturą romańską, wnętrze inspirowane jest bazyliką starochrześcijańską. Bryła kościoła stanowi dominujący akcent w krajobrazie miasta z wysoką wieża i bocznymi nawami. Obecnie obiekt jest remontowany z przeznaczeniem na działalność sakralną, muzealną i koncertową.

dworzec kolejowy wraz z zabytkowymi obiektami,
budynek poczty z 1889r. z ozdobną elewacją z czerwonej cegły,
zespół pałacowo-parkowy w Jedlince. Pałac z 1615r. z aleją lipową, dziedziniec z reliktami treflowej fontanny, oficyny mieszkalne oraz zabudowania folwarczne - obecnie obiekt stanowi ofertę inwestycyjną gminy,
pałac w Jedlince zbudowany ok. 1792r. jako pałac kupiecki wraz z oficyną - wybudowany przez słynnego architekta K.G. Langhansa, który kierował także budową Bramy Brandenburskiej w Berlinie - dziś zmodernizowany i zamieszkały,
remiza strażacka z dzwonnicą i wozownia z 1910 roku
oraz liczne XIX wieczne domy i wille.

Ważną rolę w promocji i propagowaniu walorów turystycznych odgrywaja organizowane w mieście imprezy turystyczne, kulturalne i sportowe: od 1992 roku miasto jest współorganizatorem imprezy o charakterze ogólnopolskim a nawet międzynarodowym - Festiwalu Teatrów Ulicznych. Miasto Jedlina Zdrój od kilku lat organizuje (samodzielnie jak również w ramach związków międzygminnych) imprezy sportowe o znacznym zasięgu. Należą do nich eliminacje rajdów samochodowych (Rajd ELMOT) oraz zawody kolarskie.

delicja

i jeszcze zapraszam tutaj [link widoczny dla zalogowanych]

basidor

pewnie, że dobry pomysł! Piszesz jak specjalista z wykształceniem turystycznym, zaimponowałaś mi. Ja się chyba nad Wrocławiem rozwodzić nie będę,tyle już o nim powiedzieli i napisali mądrzejsi ode mnie...

J@anna

Brawo! Delicja, Brawo!

delicja

Dziękuję za cieplutkie słówka Very Happy

Gosieq

Delicjo, Jedlinę Zdrój znam z widokówek Wink

Kojarzy mi się z pierwszym moim chlopakiem, bo tam po drugiej klasie liceum spędzał wakacje na obozie - beze mnie. Dostłam od Niego kilka kartek, mam je do dzisiaj. Oprócz Jedliny był Wałbrzych i coś jeszcze Wink

Qrcze, ale mi się na wspominki zebrało, ale Twój wątek wywołał mnóstwo sentymentalnych skojarzeń. Jak niewiele trzeba... Smile

Dziekuję, Delicjo!!

Gosieq

Gosieq

Qrcze, chciałam edytować, bo literówki mi się przytrafiły, a tu nie mozna Sad

Przez pomyłkę zacytowałam, ale gapiszon ze mnie Wink

delicja

Gosieq ale świat jest mały prawda???

Gosieq

basidor

No a teraz ja będę w okolicach Wałbrzycha, w Strzegomiu. Kartki nie przyślę, bo nie będzie na to czasu. Sam Wałbrzych jest ładny i... śmieszny. Ciągle się chodzi albo w górę albo w dół i pogoda jest zawsze nieprzewidywalna. Rok temu, jak byłam w Książu (który jest już dzielnicą Wałbrzycha), miała być 3 dni 30st.C, a po pierwszysm dniu zawodów lało dwa dni i było plus 18, a nocą jakieś 10stopni. Gdyby nie koce od znajomej sędziny, to zamarzlibyśmy w namiockie, który zresztą pouszczelnialiśmy workami na smieci! Jeszcze jedna ciekawostka: jadąc do Wałbrzycha pociągiem trzeba pamiętać, że chcemy bilet do stacji "Wałbrzych-maisto", bo jest jeszcze "Wałbrzych główny" i to jest na totalnym zadupiu! Smile

delicja

Basidorku, święte słowa Wink

Gosieq

W Wałbrzychu byłam 2 lata temu przy okazji spraw zawodowych Wink

Byłoby to piękne miasto, gdyby nie było takie zaniedbane... W oczy się rzuca jakiś smutek, ziejący z każdego kąta... Ostatnie remonty w tej okolicy to chyba jeszcze Nimcy robili... Wink

Ma się wrażenie ( zwiedzalismy też sztolnie w Rzeczce, więc okolice troszkę sobie zobaczyliśmy, do Książa, a jakże dotarliśmy; tam stajnie pikne!! Wink

), że wszystko trwa w bezruchu, jakimś zatrzymaniu, oczekiwaniu na powrót prawdziwego gospodarza. Przykre, ale chyba prawdziwe Sad

delicja

Gosieq bo to miasto górnicze ..... bez górnictwa......... brak funduszy i dobrego gospodarza. Chcą stawiać na turystykę a brak infrasktruktury Crying or Very sad

Gosieq

Nio, być może... Ale wrażenie robi nieciekawe, a odrestaurowane byłoby naprawdę piękne!!

delicja

gosieq koniecznie daj znać kiedy sprawy zawodowe znowu Cię tutaj wygonią !!!

Gosieq

W styczniu byłam we Wrocku, z Basidorkiem się widziałam... Może by z Roullettkę na jakieś zawody do Książa wyskoczyć, hmmm Wink

delicja

TAK TAK DO KSIĄŻA!!!!!!! [link widoczny dla zalogowanych]